Sau hơn 03 tháng thực hiện Luật Cư trú năm 2020 quy định về việc bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy, sử dụng hộ khẩu điện tử, cuộc cải cách hành chính này làm ảnh hưởng lớn đến nhiều mặt trong văn hóa hành chính của người dân trước nay. Ra đời và được sử dụng cho đến ngày nay từ năm 1953 sổ hộ khẩu trở thành loại giấy tờ quen thuộc và gần như là quan trọng nhất với người dân. Đồng thời các thủ tục hành chính khác trong gần 70 năm qua đều có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, đây là loại giấy tờ chứng minh về việc cư trú của mỗi người dân tại địa phương, ảnh hưởng đến nhiều quyền lợi về đất đai, tài sản. Lối mòn trong suốt một thời gian dài khiến người dân còn lúng túng trong việc sử dụng phương thức khác trong xác nhận thông tin về cư trú, tuy nhiên đây là cuộc cải cách hướng tới giảm các thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người dân trong thời gian tới.

Ảnh: Công an xã Song Phú hướng dẫn người dân đăng ký ứng dụng VneID
Nhận thấy những khó khăn đó ngày 21/12/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 104/2022/NĐ-CP về sửa đổi bổ sung một số điều của các Nghị định liên quan đến việc nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công (có hiệu lực thi hành từ 1/1/2023). Theo đó, Nghị định số 104/2022/NĐ-CP bỏ quy định về việc nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công, chủ yếu thuộc nhiều lĩnh vực như: Cư trú, việc làm, bảo hiểm y tế, giáo dục, y tế, đất đai, thuế, nhà ở, nhà ở xã hội, điện lực, …Nhờ đó mà việc đến cơ quan Công an xin Giấy xác nhận cư trú CT07 chỉ là một trong 7 phương thức để xác định về nơi cư trú.

Ảnh: 07 cách sử dụng thông tin công dân thay cho sổ hộ khẩu
Hiện nay Bộ Công an đã có hướng dẫn rất cụ thể, thông báo rộng rãi về 7 phương thức để khai thác thông tin của công dân sau khi sổ hộ khẩu giấy hết giá trị, bao gồm việc sử dụng thẻ Căn cước công dân gắn chíp điện tử, tra cứu Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc, ứng dụng di động VNeID...
Khi công dân xuất trình thẻ CCCD thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền sẽ không yêu cầu công dân xuất trình thêm giấy tờ khác chứng nhận các thông tin về CCCD. Để đảm bảo thực hiện có hiệu quả Nghị định 104, các bộ ngành, địa phương đã thực hiện công bố thủ tục hành chính theo quy định thuộc phạm vi chức năng quản lý của mình. Sử dụng thông tin về cư trú của công dân đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thay cho yêu cầu công dân phải xuất trình xác nhận cư trú do cơ quan Công an cấp. Ngoài ra, việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 sẽ rất cần thiết với người dân khi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hết giá trị sử dụng. Vậy làm thế nào để người dân có thể sử dụng ứng dụng tài khoản định danh điện tử để thay thế Sổ hộ khẩu giấy ?

Ảnh: Ứng dụng VneID, cách đăng ký và tính năng.
Cụ thể, tài khoản định danh điện tử có hai mức độ. Mức độ 1 bao gồm các thông tin số định danh cá nhân, họ tên, ngày/ tháng/ năm sinh, giới tính và ảnh chân dung. Mức độ 2 bao gồm các thông tin như mức độ 1 và vân tay.
Trong đó, tài khoản mức độ 2 do đã tích hợp dấu vân tay, người dân có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử tương đương như việc sử dụng thẻ căn cước công dân (CCCD) hoặc tương đương hộ chiếu với trường hợp là người nước ngoài, khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình thẻ CCCD. Ngoài ra, tài khoản mức độ 2 còn có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ trên cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia như bảo hiểm y tế, giấy phép lái xe, bảo hiểm xã hội và trong đó có sổ hộ khẩu để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.

Ảnh: Xuất trình thông tin cư trú khi có định danh điện tử mức độ 2
Để đăng ký tài khoản định danh mức độ 2, công dân cần có CCCD gắn chíp. Tiếp đó, công dân đến cơ quan Công an nơi thu nhận hồ sơ cấp thẻ CCCD cụ thể là Công an huyện Tam Bình để làm thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử mức 2. Tại đây, công dân xuất trình thẻ CCCD gắn chíp, cung cấp thông tin về số điện thoại hoặc địa chỉ thư điện tử và đề nghị bổ sung thông tin được tích hợp vào tài khoản định danh điện tử. Cuối cùng, cơ quan quản lý định danh điện tử thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua ứng dụng VNEID, hoặc tin nhắn SMS, hoặc địa chỉ thư điện tử. Khi làm thủ tục hành chính chỉ cần xuất trình 1 trong 7 phương thức trên.
Minh Đoàn.